Choroby trzustki to bardzo poważna grupa schorzeń. Jeśli nie są one wcześnie wykryte, bardzo ciężko je wyleczyć, a potrafią zagrażać nawet życiu.
W jaki sposób choroby trzustki objawiają się i czym jest to spowodowane?
Do symptomów, które towarzyszom nieprawidłowej pracy trzustki należy dość wiele tych niespecyficznych, dlatego pacjenci często bagatelizują swój stan zdrowia. Jednak za wspomnianymi zaburzeniami mogą kryć się poważne choroby.
Jeśli cierpisz z powodu:
- Niekontrolowanego chudnięcia, które w przypadku chorej trzustki jest konsekwencją złego wchłaniania składników odżywczych podczas zaburzonego trawienia.
- Problemów z oddawaniem stolca o bardzo nieprzyjemnym zapachu lub biegunki, gazów, nudności i/lub wymiotów, bólem brzucha, może wiązać się to z niecałkowitym trawieniem związków tłuszczowych za co odpowiada nieprawidłowo pracująca trzustka.
- Żółtego zabarwienia białek oczy, błon śluzowych i skóry, które nie musi wiązać się z chorobami trzustki, ale często mylone jest z problemami wyłącznie wątrobowymi. Żółtaczka może mieć wiele wspólnego z rakiem trzustki, a wiąże się ze zbyt wysokim stężeniem bilirubiny w surowicy, powodowanym uciskiem guza na przewody żółciowe. W tym przypadku obserwuj również swój mocz – jego zaciemnienie jest ważnym sygnałem.
- Swędzenia skóry o różnym stopniu nasilenia, ale długotrwałe, które powodowane odkładaniem się pod powierzchnią kompleksów bilirubiny z białkami.
- Wysypki w formie plam na skórze, która lokalizuje się najczęściej w okolicy pępka i po bokach tułowia. Jest ona skutkiem gromadzenia się w tkance podskórnej krwotocznego płynu z otrzewnej. Z czasem objaw może przeistoczyć się w tzw. sinicę marmurkowatą (objaw Walzela) wobrębie tułowia i brzucha.
- Rumienia wędrującego wynikającego z aktywności guzów zlokalizowanych w obrębie trzustki, a produkujących hormony, wpływające m. in. na stan skóry. Widoczne objawy to rumienie podobne do tych, które występują przy boreliozie. Jednak mogą one przybierać postać imitującą zapalenie skóry, drożdżycę i łuszczycę. Ich lokalizacja jest zazwyczaj uporządkowana. Najpierw pojawiają się na rękach i nogach, później w okolicy ust, następnie obejmują przestrzeń podbrzusza i krocza. Niezależnie od umiejscowienia, swędząca zmiana skórna przechodzi w końcu do postaci struktury z centralnym pęcherzem, który w końcu pęka, pozostawiając po sobie martwiczy ślad.
- Martwicy tkanki podskórnej, którą charakteryzują 1-5 cm guzki, generujące różne nasilenie bólu. Potrafią one samoistnie pękać, a w ich miejscu pojawiają się blizny i zagłębienia. Jeśli posiadasz takie zmiany na kończynach i tułowiu, prawdopodobnie cierpisz na chorobę związaną z trzustką.
Część tych objawów może sugerować łagodne lub początkowe etapy chorób trzustki. Musisz jednak wiedzieć, że tego typu schorzeń nie wolno bagatelizować, ponieważ mogą stanowić czynniki ogromnego ryzyka dla życia.
Diagnostyka chorób trzustki
Co należy zrobić, jeśli zaobserwujemy, któryś z powyższych objawów u siebie? Należy jak najszybciej udać się do lekarza, ponieważ przy tego typu schorzeniach czas jest na wagę złota.
Lekarz w pierwszej kolejności przeprowadzi wywiad, wypyta o wszelkie szczegóły, które mogą świadczyć o złym stanie zdrowia, następnie dokona badania fizykalnego.
Lekarz potwierdzi lub wykluczy:
- utratę masy ciała,
- obrzęki i opuchlizny,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- wodobrzusze,
- znamiona zaburzeń krzepnięcia,
- podejrzenie żółtaczki.
Następnym działaniem będzie przeprowadzenie badań laboratoryjnych, sprawdzenie poziomu enzymów produkowanych przez trzustkę:
- lipazy w surowicy,
- amylazy także w surowicy krwi oraz w moczu.
Wskazana jest również analiza lipidogramu oraz morfologii krwi i badania skupione na wyznaczeniu stężenia:
- białka CRP,
- czynników świadczących o funkcjonowaniu wątroby,
- wapnia.
Jeśli wykryty zostanie rak trzustki, to świadczyć o nim będzie podwyższony marker CA19-9, wyniki badań obrazowych, endoskopowych i histopatologicznych.
Badaniami pomocniczymi w przypadku diagnostyki chorób trzustki są:
- rezonans magnetyczny,
- USG,
- oraz wielofazowa tomografia komputerowa jamy brzusznej wykonana metodą spiralną.
Jakie choroby trzustki są diagnozowane najczęściej?
Zazwyczaj diagnozowane są 3 stany chorobowe trzustki. Należą do nich:
Przewlekłe zapalenie trzustki
Zapalenie trzustki z czasem może przekształcić się w formę przewlekłą. Tutaj najbardziej znamiennym objawem jest promieniujący do pleców, stały lub nawracający przeszywający ból brzucha, ucisk w tej okolicy lub pieczenie w nadbrzuszu.
Do pozostałych symptomów przypisywanych przewlekłemu zapaleniu trzustki zaliczane są:
- gazy,
- biegunka,
- wymioty,
- odwodnienie,
- spadek masy ciała,
- swędzenie skóry,
- żółtaczka,
- podwyższony poziom glukozy we krwi,
- problemy z tolerancją glukozy,
- cukrzyca.
Ostre zapalenie trzustki
W tym przypadku możesz odczuwać napadowy, bardzo silny ból nadbrzusza, promieniujący do pleców. Jest to spowodowane problemami na poziomie cząstek, mianowicie enzymy zaczynają trawić białko i tłuszcze organizmu. Sygnałami dodatkowymi są tutaj:
- gorączka,
- ból mięśni,
- napięcie w brzuchu,
- nudności,
- wymioty,
- odwodnienie i chęć uzupełnienia płynów,
- szybkie tętno przy niskim ciśnieniu,
- zaburzenia świadomości,
- zaczerwienie skóry twarzy,
- czasami krwawienie.
Rak trzustki
Nowotwór ten potrafi przed bardzo długi czas nie dawać o sobie znać, dlatego tak ważne jest regularne kontrolowanie stanu organizmu. Kiedy rak trzustki daje objawy, są one zazwyczaj podobne do tych, występujących przy dwóch wyżej wymienionych schorzeniach. Dlatego chorzy w tym przypadku najczęściej odczuwają ból brzucha, promieniujący do kręgosłupa.
.
Dość często do głównego symptomu dochodzą nudności, wymioty, spadek masy ciała, osłabienie i żółtaczka.
Co można zrobić, żeby ustrzec się przed chorobami trzustki?
Najlepiej przed ich rozwojem chroni profilaktyka, częste badanie się i obserwowanie własnego ciała. Oczywiście dieta i styl życia nie są bez znaczenia, tak samo jak choroby towarzyszące:
- zapalenie błony śluzowej jamy ustnej,
- cukrzyca,
- niedokrwistość,
- zakrzepowe zapalenie żył,
- żółtaczka,
- powiększenie pęcherzyka żółciowego.
W żadnym wypadku nie należy zwlekać z wizytą u lekarza, jeśli podejrzewasz u siebie problemy z trzustką.